Μονή Βουλκάνου - Καθολικό

Η κατάκτηση της κορυφής είναι επίμονη …

… Αξίζει όμως κανείς να νοιώσει μαζί με την αίσθηση της κατάκτησης των 802 μέτρων και την μοναδική εμπειρία της έκθεσης μεταξύ γης και ουρανού !!!

Παλαιά Μονή Βουλκάνου

Το μοναστήρι του Βουλκάνο ή Βουρκάνο κατέχει την πρώτη θέση ανάμεσα στα μυθικά και ιστορικά ονόματα της Μεσσηνίας, αφού βρίσκεται στον ιερότερο χώρο και της προϊστορικής και της αρχαίας χώρας, στην καρδιά του τόπου.

Και είναι ακριβώς αυτή η θέση της Ιθώμης, στη μέση του μεγάλου κάμπου, που χωρίς μεγάλο ύψος (802 μέτρα) δίνει στο ύψωμα μια υπεροχή, σα να είναι το ψηλότερο όρος του Μεσσηνιακού χώρου.

Η Μονή Βουλκάνου που τιμάται στο όνομα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι κτισμένη στην κορφή του όρους Ιθώμη, εκεί που βρισκόταν στην αρχαιότητα το ιερό του Ιθωμάτα Δία, πάνω σε πελώριο φυσικό βράχο, που δίνει την εντύπωση πως αποτελεί και τα θεμέλια του.

Tο αρχαίο ιερό του Δία Ιθωμάτα βρίσκεται Νοτιοανατολικά από το μοναστήρι, στο οποίο γινόντουσαν πολλές θυσίες και όπως υποστηρίζει η παράδοση ακόμα και ανθρωποθυσίες. Τόπος ιερός από τους αρχαίους χρόνους πρεσφέρετο πάντα για άσυλο και οχυρό σε κάθε δύσκολη στιγμή της ιστορίας του τόπου.

Από τον αρχαιολογικό χώρο της Μεσσήνης μονοπάτι οδηγεί, με δύσκολη ανάβαση 40 περίπου λεπτών, στην κορυφή του μικρού όρους της Ιθώμης.

Εκεί μεταφέρθηκαν οι κάτοικοι της Μεσσηνίας, όταν η πόλη καταστράφηκε από εισβολή των Γότθων το 395 π.Χ, ενώ στην κορυφή του συναντάμε το μοναστήρι το οποίο είναι κτισμένο από τα ίδια οικοδομικά υλικά του αρχαίου ναού του Διός.

Υπάρχει παράδοση ότι η μονή της Κορυφής κτίστηκε στις αρχές του 8^ου αι., γύρω στο 725 από εικονολάτρες Μοναχούς, εκεί που βρέθηκε  η σεπτή Εικόνα της Παναγίας μας, κρεμασμένης σε ένα ένα πουρνάρι και με την συντροφιά ενός αναμένου μαντηλιού.

Άλλη παράδοση αναφέρει ότι κτήτορας της είναι ο αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ ο Παλαιολόγος και η ανέγερση της μονής στην τοποθεσία αυτή αποδίδεται στην αυτοκράτειρα Ανδρονίκου.

Στη συμβολή της μεσημβρινής με την δυτική πτέρυγα των κελιών του μοναστηριού υπάρχει βυζαντινό Φωτάναμα, που ήταν ειδικός χώρος με εστία φωτιάς και πεζούλια γύρω από αυτή, στα οποία κάθονταν οι μοναχοί και ζεσταίνονταν κατά  το χειμώνα.

Η εικόνα της Θεοτόκου πιστεύεται ότι έχει διασωθεί ως σήμερα και είναι θαυματουργή.Φέρει την επιγραφή: «η Οδηγήτρα επονομαζομένη εν τω όρει Βουλκάνω» και αποδίδεται στον Απόστολο Λουκά.

Ενδιαφέρον παρουσία ζουν οι τοιχογραφίες του Ναού που έχουν ζωγραφηθεί από τους Ναυπλιώτες αδελφούς Δημήτριο και Γεώργιο Μόσχου.

Κατεβαίνοντας από το μοναστήρι υπάρχουν λίγο χαμηλότερα τα λείψανα του Ναού της Αρτέμιδος Λιμνάτιδας ή Λαφριάς και την πύλη της Λακωνίας, από όπου περνούσε ο δρόμος που οδηγούσε στη Σπάρτη.

Η Λακωνική Πύλη, που λεγόταν Τεγεατική, σώζονται μόνο λίγα απομεινάρια της. Καταστράφηκε τον 18^ο αι. όταν ανοίχτηκε ο δρόμος για την νέα Μονή Βουλκάνου.

Νεότερη Μονή Βουλκάνου

Το παλιό μοναστήρι εγκαταλείφθηκε από τους μοναχούς τον 16^ο αι., όχι μόνο επειδή το ανέβασμα στο μοναστήρι ήταν απότομο και δύσκολο, αλλά και επειδή η θέση ήταν τέτοια που χτύπαγε ο άνεμος, το κρύο και ο ήλιος. Στις 5 Μαρτίου 1625 οι πατέρες Μοναχοί αγόρασαν από τον «μπαμπά του Μεμεταγά αφέντη» της Ανδρούσας, για 15.000 γρόσια, μια μεγάλη επίπεδη τοποθεσία στη θέση ενός έρημου χωριού, κοντά σε μάνα νερού, για να ιδρύσουν εκεί τη Νέα Μονή Βουλκάνου.

Η παλαιά Μονή χαρακτηρίστηκε διατηρητέο μνημείο της Χριστιανοσύνης. Η Νέα Μονή το 1821 πρόσφερε βοήθεια κι αποτέλεσε ορμητήριο των επαναστατών. Το 1825 πυρπολήθηκε από τους Άραβες και ανακαινίστηκε το 1967.

Το μοναστήρι γιορτάζει 2 φορές το χρόνο. Η πρώτη είναι την 15^η Αυγούστου και αποτελεί το προσκυνηματικό κέντρο των Μεσσηνίων στη γιορτή της Παναγίας. Η δεύτερη στις 19 προς 20 Σεπτεμβρίου, όπου στην ανάμνηση ενός θαύματος της Παναγίας μας το 1755 κατά το οποίο με τη θαυματουργική επέμβασή της σώθηκε η πόλη της Μεσσήνης από τη φοβερή αρρώστια της πανούκλας. Γίνεται κάθοδος της εικόνας της Παναγίας της Βουλκανιώτισσας από το μοναστήρι της στην πόλη της Μεσσήνης. Η κάθοδος αυτή καλύπτει 20 χλμ οδοιπορίας από κληρικούς και χιλιάδες Χριστιανών, που περπατούν όλη νύχτα συνοδεύοντας τη Βουλακανιώτισσσα Κυρά.